International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(31) 314-335

Okul Öncesi Dönem Çocukları için “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği- Ebeveyn Formu“: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması

Pınar Aksoy & Gülen Baran

ss. 314 - 335   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.15   |  Makale No: MANU-1911-18-0002.R1

Yayın tarihi: Mart 17, 2020  |   Okunma Sayısı: 830  |  İndirilme Sayısı: 973


Özet

Bu çalışma, öğretmen değerlendirmesine dayalı olarak Aksoy (2014) tarafından geliştirilmiş olan “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği-Öğretmen Formu”nun ebeveyn değerlendirmesine uygunluğunun sınanması amaçlanmıştır. “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği-Öğretmen Formu” beş boyuttan  (iletişim, uyum, kendini kontrol, prososyal davranışlar ve atılganlık) ve toplamda 44 maddeden oluşmaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi aracılığıyla tanımlanmış olan yapının test edilmesi ve ölçme aracının yapı geçerliğinin değerlendirilmesi yapılmış ve güvenirlik analizi için Cronbach Alpha (α) katsayısı değeri incelenmiştir. Çalışma grubu okul incesi eğitime devam eden 838 çocuk ile onların ebeveyninden oluşmuştur. Bu doğrultuda elde edilen veriler, SPSS’e (17.0) aktarılmış ve AMOS (22.0) programı aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Birinci düzey ve ikinci düzey çok faktörlü modele ilişkin doğrulayıcı faktör analizi sonuçları that X2/sd değerinin bir uyumu (ortadan mükemmele) açıkladığını göstermiştir. RMSEA değerinin mükemmel uyumu ifade ederken, CFI, GFI, AGFI ve RMR değerlerinin iyi uyuma işaret ettiği saptanmıştır. Güvenirliğin belirlenmesine yönelik olarak Cronbach Alpha (α) katsayısına bakıldığında ise, bu değerlerin iletişim boyutu için α=.79, uyum boyutu için α=.82, kendini kontrol boyutu için α=.73, prososyal davranışlar boyutu için α=.75, atılganlık boyutu için α=.74 ve toplamda α=.89 olduğu belirlenmiştir. Bu çerçevede yapılan analiz ve değerlendirmeler sonucunda, Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği-Ebeveyn Formu’nun okul öncesi dönem çocukları için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Okul öncesi dönem, sosyal beceriler, sosyal becerileri değerlendirme ölçeği, ebeveyn formu.


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Aksoy, P. & Baran, G. (2020). Okul Öncesi Dönem Çocukları için “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği- Ebeveyn Formu“: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 314-335. doi: 10.29329/mjer.2020.234.15

Harvard
Aksoy, P. and Baran, G. (2020). Okul Öncesi Dönem Çocukları için “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği- Ebeveyn Formu“: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 314-335.

Chicago 16th edition
Aksoy, Pinar and Gulen Baran (2020). "Okul Öncesi Dönem Çocukları için “Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği- Ebeveyn Formu“: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):314-335. doi:10.29329/mjer.2020.234.15.

Kaynakça
  1. Aksoy, P. (2014). Hikâye anlatma temelli ve oyun temelli sosyal beceri eğitiminin anasınıfına devam eden çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  2. Ambrose, H. (2013). Young children's emotion regulation and social skills: The role of maternal emotional socialization and mother-child interactional synchrony. Unpublished Thesis, University of Windsor Scholarship at UWindsor.  [Google Scholar]
  3. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org/cefe/afcfe35347cda4403c80524d039e63f5d7de.pdf. Available date: 26.02.2018. [Google Scholar]
  4. Avcıoğlu, H. (2007). Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması (4-6 yaş). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 93-103. [Google Scholar]
  5. Boisjoli, J. A. and Matson, J. L. (2009). General methods of assessment. In Social behavior and skills in children. J. L. Matson (Ed.), (pp. 60-75). New York: Springer Science+Business Media. [Google Scholar]
  6. Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research: Methodology in the social sciences. New York: The Guilford Press.  [Google Scholar]
  7. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (19. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Cai, X., Kaiser, A. P. and Hancock, T. B. (2004). Parent and teacher agreement on child behaviour checklist items in a sample of preschoolers from low-income and predominantly African American families. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33(2), 303-312. [Google Scholar]
  9. Calderalla, P. and Merrell, K. W. (1997). Common dimensions of social skills of children and adolescents: A taxonomy of positive behaviors. School Psychology Review, 26(2), 264–268. [Google Scholar]
  10. Cornish, U. and Ross, F. (2004). Social skills training for adolescents with general moderate learning difficulties. Support for Learning, 19(4), 197-199.  [Google Scholar]
  11. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  12. Elliott, S. N., Gresham, F. M., Frank, J. L. and Beddow, P. A. (2008). Intervention validity of social behavior rating scales: Features of assessments that link results to treatment plans. Assessment for Effective Intervention, 34(1), 15-24.  [Google Scholar]
  13. Elliot, S. N., Sheridan, S. M. and Gresham, F. M. (1989). Assessing and treating social skills deficits: A case study for the scientist-practitioner. Journal of School Psychology, 27(2), 197-222.  [Google Scholar]
  14. Gagnon, S. G., Nagle, R. J. and Nickerson, A. B. (2007). Parent and teacher rating of peer interactive play and social-emotional development of preschool children at risk. Journal of Early Intervention, 29(3), 228-242. [Google Scholar]
  15. Gresham, F. M. (1981). Social skills training with handicapped children: A review. Review of Educational Research, 51(1), 139-176.  [Google Scholar]
  16. Gresham, F. M. (2016). Social skills assessment and intervention for children and youth. Cambridge Journal of Education, 46(3), 319-332. [Google Scholar]
  17. Gresham, F. M. and Elliott, S. N. (1987). The relationship between adaptive behavior and social skills: Issues in definition and assesment. The Journal of Special Education, 21(1), 167-181.  [Google Scholar]
  18. Gresham, F. M. and Elliott, S. N. (2008). Social skills improvement system (SSIS) rating scales. Bloomington, MN: Pearson Assessments. [Google Scholar]
  19. Gresham, F. M., Elliot, S. N., Cook, C. R., Vance, M. J. and Kettler, R. (2010). Cross-informant agreement for ratings for social skill and problem behavior ratings: An investigation of the social skill improvement system rating scales. Psychological Assessment, 22(1), 157-166. [Google Scholar]
  20. Heyman, M., Poulakos, A., Upshur, C. and Wenz-Gross, M. (2016). Discrepancies in parent and teacher ratings of low-income preschooler's social skills. Early Child Development and Care, 188, 759-773.  [Google Scholar]
  21. Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Application Quantity Method, 3(1), 76-83. [Google Scholar]
  22. Hosokawa, R., Katsura, T. and Shizawa, M. (2015). The relationship between social skills, fathers’ involvement, and economic status in preschool children. Journal of Health Science, 5(3), 52-57.  [Google Scholar]
  23. Kapıkıran, N., İvrendi, A. B. ve Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: Durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 20-28. [Google Scholar]
  24. Karabulut, A. G. (2018). Okul öncesi eğitimine devam eden 5-6 yaş çocukların sosyal becerileri ile ebeveynlerinin ihmalci davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  25. Kayış, A. (2014). Güvenilirlik analizi (reliability analysis). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde. Ş. Kalaycı (Ed.). (6. baskı), (ss.403-419). Ankara: Asil Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  26. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of stractural equation modeling (2nd edition). New York: The Guilford Press. [Google Scholar]
  27. Koçyiğit, S. ve Kayılı, G. (2008). Montessori eğitimi alan ve almayan anaokulu öğrencilerinin sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 511-516. [Google Scholar]
  28. Lindon, J. (2011). Supporting children's social development: Positive relationships in the early years. Luton, GBR: Mark Allen Group. [Google Scholar]
  29. Maleki, M., Mardani, A., Chehrzad, M. M., Dianatinasab, M. and Vaismoradi, M. (2019). Social skills in children at home and in preschool. Behavioral Sciences, 9(7), 1-15. [Google Scholar]
  30. McClelland, M. M. and Scalzo, C. (2006). Social skills deficits. In Clinician's handbook of child behavioral assessment. M. Hersen (Ed.), (pp. 313-335). San Diego, CA: Elsevier Academic Press. [Google Scholar]
  31. Merrell, K. W. (1995). Relationships among early childhood behavior rating scales: Convergent and discriminant construct validity of the preschool and kindergarten behavior scales. Early Education and Development, 6(3), 253-264. [Google Scholar]
  32. Merrell, K. W. (1996). Social-emotional assessment in early childhood. The preschool and kindergarten behavior scales. Journal of Early Intervention, 20(2), 132-145. [Google Scholar]
  33. Merrell, K. W. (2001). Assessment of children’s social skills: Recent developments, best practices and new directions.  Exceptionality, 9(1&2), 3–18. [Google Scholar]
  34. Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi: AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık. [Google Scholar]
  35. Nitzan, N. and Roth, D. (2014). Social skills among young children with moderate to severe intellectual disability: A comparative study of parents' and teachers' reports and its correlation with parental stress. Issues in Special Education & Inclusion, 27(1), 79-97.  [Google Scholar]
  36. Özbey, S. (2009). Anaokulu ve anasınıfı davranış ölçeği’nin (PKBS-2) geçerlik güvenirlik çalışması ve destekleyici eğitim programının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.  [Google Scholar]
  37. Öztürk, F. D. (2019). Okul öncesi 4-6 yaş grubu çocukların bağlanma stilleri ile sosyal beceri düzeyi ve oyun davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  38. Rizka, S. M. and Bacotang, J. (2018). The relationship between parenting styles and children’s social skills. Proceedings of the International Conference on the Roles of Parents in Shaping Children’s Characters (ICECED), December 3-4, 258-262. [Google Scholar]
  39. Sacks, S. Z. (2006). Theoretical perspectives on the early years of social development. In Teaching social skills to students with visual impairments: From theory to practice. S. Z. Sacks and K. E. Wolffe, (Eds.), (pp. 51-80). New York: American Foundation for the Blind. [Google Scholar]
  40. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. [Google Scholar]
  41. Segrin, C. and Giverts, M. (2003). Methods of social skills training and development. In Handbook of communication and social interaction skills. J. O. Greene and B. R. Burleson (Eds.), (pp. 135-176). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc. [Google Scholar]
  42. Spence, S. H. (2003). Social skills training with children and young people: Theory, evidence and practice. Child and Adolescent Mental Health, 8(2), 84-96. [Google Scholar]
  43. Stanley, M. (2009). Çocuk ve beceri. İstanbul: Ekinoks Yayıncılık. [Google Scholar]
  44. Stapleton, C. D. (1997). Basic concepts and procedures of confirmatory factory analysis. http://ericae.net/ft/tamu/Cfa.htm’den alınmıştır. Erişim Tarihi: 08.11.2013.  [Google Scholar]
  45. Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74. [Google Scholar]
  46. Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th edition). Bacon: Pearson Education Inc. [Google Scholar]
  47. Wright. R. J. (2010). Multifaceted assessment for early childhood education. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc. [Google Scholar]
  48. Yılmaz, İ. (2018). Okul öncesi dönemde çocukların bağlanma biçimi ile sosyal beceri ve problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]