International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(29) 172-187

İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Kurma ve Çözme Becerileri İle Akademik Benlik Durumları

Yasemin Deringöl

ss. 172 - 187   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.10   |  Makale No: MANU-1902-17-0002.R1

Yayın tarihi: Eylül 30, 2019  |   Okunma Sayısı: 1040  |  İndirilme Sayısı: 972


Özet

Bu araştırma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem kurma ve çözme durumları ile akademik benlik durumlarının belirlenmesi ve farklı değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmış olan tarama modelinde nicel bir araştırmadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Problem Kurma ve Problem Çözme Etkinlik Kâğıtları” ve Brookover ve diğerleri (1964) tarafından geliştirilen ve Senemoğlu (1989) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Akademik Benlik Kavramı Ölçeği” ile toplanmıştır. Tarama modeli ile yürütülen bu araştırmanın verileri SPSS 16 ile analiz edilmiştir. Araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin akademik benlik durumları yüksek; ‘Yeniden Problem Kurmada’ orta düzeyde, ‘Matematik Dilini Kullanma’, ‘Dilbilgisi Kurallarına Uyma’ ve ‘Yaratıcılık’ta yüksek düzeyde, ‘Problemi Anlama’, ‘Plan Yapma’, ‘Sonuca Ulaşma’ ve ‘Yeniden Problem Kurmada’ orta düzeyde puanlar aldıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin matematik dersi notları ile akademik benlik kavramları, problem kurma ve problem çözmeleri arasında ise pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu da araştırma sonuçları arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Matematik, ilkokul, Problem kurma, problem çözme, akademik benlik kavramı


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Deringol, Y. (2019). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Kurma ve Çözme Becerileri İle Akademik Benlik Durumları . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 172-187. doi: 10.29329/mjer.2019.210.10

Harvard
Deringol, Y. (2019). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Kurma ve Çözme Becerileri İle Akademik Benlik Durumları . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), pp. 172-187.

Chicago 16th edition
Deringol, Yasemin (2019). "İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Kurma ve Çözme Becerileri İle Akademik Benlik Durumları ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (29):172-187. doi:10.29329/mjer.2019.210.10.

Kaynakça
  1. Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları [Google Scholar]
  2. Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  3. Akay, H., Soybaş, D. ve Argün, Z. (2006). Problem kurma deneyimleri ve matematik öğretiminde açık-uçlu soruların kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 129-146. [Google Scholar]
  4. Alan, S. (2017). Problem genişletme etkinliklerinin problem çözme ve üstbilişe etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu. [Google Scholar]
  5. Altun, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe (6.,7. ve 8. sınıflarda) matematik öğretimi. (6.Baskı) Aktüel yayıncılık. Ankara.  [Google Scholar]
  6. Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2013a). Problem posing and problem solving ability of students with different socio economics levels. International Journal Social Science Research, 2(2), 16-25. [Google Scholar]
  7. Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2013b). İlköğretim 2. Sınıf öğrencilerinin matematiksel problem kurma becerilerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 305-325. [Google Scholar]
  8. Atalay, Ö. (2017). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda bilgisayar animasyonları yardımıyla problem kurma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize. [Google Scholar]
  9. Atalay, Ö. ve Güveli, E. (2017). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda bilgisayar animasyonları yardımıyla problem kurma becerilerinin incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 7(2), 192-220. [Google Scholar]
  10. Baki, A. (2014). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılık. [Google Scholar]
  11. Baki, A. (2018). Matematiği öğretme bilgisi. Ankara: Pegem A Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  12. Battista, M. T., & Clements, D. H. (1990). Constructing Geometric Concepts in Logo. Arithmetic Teacher, 38(3), 15-17.  [Google Scholar]
  13. Bayazit, İ. ve Aksoy, Y. (2014). Matematiksel problemlerin öğrenim ve öğretimi. (Ed.  Erhan Bingölbali ve Mehmet Fatih Özmantar), İlköğretimde Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Ankara: Pegem Akademi, 91-120. [Google Scholar]
  14. Baykul, Y. (2010). Problem çözme stratejileri. Konya: Gençlik Kitabevi Yayınları. [Google Scholar]
  15. Baykul, Y. (2014). İlkokulda matematik öğretimi (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  16. Bloom, B. S. (1998), İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev. Durmuş Ali Özçelik), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. [Google Scholar]
  17. Bunar, N. (2011). Altıncı sınıf öğrencilerinin kümeler, kesirler ve dört işlem konularında problem kurma ve çözme becerileri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon. [Google Scholar]
  18. Cai, J. ve Hwang, S. (2002). Generalized and generative thinking in U.S. and Chinese students’ mathematical problem solving and problem posing. Journal of Mathematical Behavior, 21, 401-421. [Google Scholar]
  19. Cankoy, O. ve Darbaz, S. (2010). Problem kurma temelli problem çözme öğretiminin problemi anlama başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 11-24. [Google Scholar]
  20. Charles, R. , Lester, F., &  O'Daffer, P. (1987). How to evaluate progress in problem solving. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.  [Google Scholar]
  21. Crespo, S. ve Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective teachers to pose better problems. Journal Mathematics Teacher Education, 11, 395-415. [Google Scholar]
  22. Çakır, Ö. S., Şahin, T. & Şahin, B. (2000). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi dersine ilişkin bazi değişkenlerin öğrencilerin duyuşsal özelliklerini açiklama gücü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 43-49.  [Google Scholar]
  23. Demirbaş, M. & Yağbasan, R. (2007). The Effect of Social Learning Theory on the Permanence of Academic Self-Concept Scores of 6th Grade Elementary Students. Bilig, 43, 193-210. [Google Scholar]
  24. Doğan Başokçu, Ö. ve Doğan, N. (2005). Akademik Benlik Kavramı Ölçegi’nin Ortaögretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavını Yordama Geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 53-62. [Google Scholar]
  25. Doğusal-Tezel, N. (1987). İlkokul 5. sınıf öğrencilerinde benlik kavramının akademik başarı üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.  [Google Scholar]
  26. Durmaz, B. (2014). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenme düzeyleri. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa. [Google Scholar]
  27. English, L. D. (1998). Children’s problem posing writing formal and informal contexts. Journal   for Research in Mathematics Education, 29, 83-106. [Google Scholar]
  28. Fidan, S. (2008). İlköğretim 5. Sınıf matematik dersinde öğrencilerin problem kurma çalışmalarının problem çözme başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  29. George, R. (2000). Measuring change in students’ attitudes toward science over time:  [Google Scholar]
  30. An application of latent variable growth modeling.  Journal of Science Education and Technology, 9(3), 213-225. [Google Scholar]
  31. George, D. & Mallery, M. (2010). Spss for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 17.0 update, Boston: Pearson. [Google Scholar]
  32. Güçyeter, Ş. (2015). Matematiksel yeteneği tanılama modeli. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  33. Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F. ve Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774. [Google Scholar]
  34. İsrael, E. (2003). Problem çözme stratejileri, başarı düzeyi, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet ilişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  35. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  36. Karakoca, A. (2011). Altıncı sınıf öğrencilerinin problem çözmede matematiksel düşünmeyi kullanma durumları. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir. [Google Scholar]
  37. Kartal, E. (2017). Dördüncü sınıf öğrencilerinin sembolik, sayısal ve sözel biçimde verilmiş problemleri çözme ve kurma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. [Google Scholar]
  38. Kenç, M. F. ve Oktay, B. (2002). Akademik benlik kavramı ve akademik başarı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 124,71-79. [Google Scholar]
  39. Keşan, C., Kaya, D. ve Güvercin, S. (2010). The effect of problem posing approach to the gifted  student’s mathematical abilities. International Online Journal of Educational Science, 2(3),  677-787. [Google Scholar]
  40. Kılıç, Ç. (2011). İlköğretim matematik dersi (1-5sınıflar) öğretim programında yer alan problem kurma çalışmalarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 54-65. [Google Scholar]
  41. Kılıç, Ç. (2013). İlköğretim öğrencilerinin doğal sayılarla dört işlem gerektiren problem kurma etkinliklerindeki performanslarının belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 256-274. [Google Scholar]
  42. Korkmaz. E. ve Gür. H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 64-74. [Google Scholar]
  43. Korkmaz, H. & Kaptan, F. (2002). The effects of project-based learning on elementary school students’academic achievement, academic self concepts and study time in science education. Hacettepe University Education Faculty Journal, 22, 91-97. [Google Scholar]
  44. Kulm, G. (1994). Mathematics assessment: What works in the classroom. San Francisco, CA: Jossey Bass Inc. Permission pending. [Google Scholar]
  45. Leung, S. S. (1993). The relation of mathematical knowledge and creative thinking to the mathematical problem posing of prospective elementary school teachers on tasks differing in numerical information content (Unpublished doctoral dissertation). Pittsburg. [Google Scholar]
  46. Lopez, F. G., Lent, R. W., Brown, S. D., & Gore, P. A. (1997). Role of social-cognitive expectations in high school students’mathematics-related interest and performance. Journal of Counseling Psychology, 44(1), 44-52. [Google Scholar]
  47. Lowrie, T.(1999). Free Problem-Posing: Year 3/4 Students Constructing Problems for Friends to Solve. MERGA, 22, 328-335.  [Google Scholar]
  48. Ma, X. & Nand, K. (1997). Attitude Toward Self, Social Factors, and Achievement in Mathematics: A Meta- Analytic Review.  Educational Psychology Review, 9(2), 89-120. [Google Scholar]
  49. Malaş, H. (2011). Bilgisayar destekli matematik dersinde STAR stratejisinin ilköğretim 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersi başarıları ve problem çözme becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  50. Mc Coach, D. B. A. (2002). Validation study of the school attitude assessmcnt survey. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 35, 66-77. [Google Scholar]
  51. Marsh, H. W. (1987). The Big-fish-little-pond effect on academic self concept. Journal of Educational Psychology, 79(3), 280-295. [Google Scholar]
  52. Marsh, H. W. & Craven, R. G. (2006). Reciprocal effects of self-concept and performance from a multidimensional perspective: Beyond seductive pleasure and unidimensional perspectives. Perspectives on Psychological Science, 1(2), 133-163. [Google Scholar]
  53. Marsh, H. W., Trautwein, U., Lüdtke, O., Köller, O. & Baumert, J. (2006). Integration of multidimensional self-concept and core personality constructs: Construct validation and relations to well-being and achievement. Journal of-Personality, 74, 403-455. [Google Scholar]
  54. Marsh, H. W. & O’Mara, A. (2008). Reciprocal effects between academic self-concept,  self-esteem, achievement, and attainment over seven adolescent years: Unidimensional and multidimensional perspectives of self-concept. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(4), 542-552. [Google Scholar]
  55. Newfield, J. & Virginia B. M. (1983). Achievement and attitudinal differences among students in regular, remedial and advanced classes. The Journal of Experimental Education, 52, 45-56. [Google Scholar]
  56. Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
  57. Özgen, K. Aydın, M., Geçici, M. E. ve Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 218-243. [Google Scholar]
  58. Özyiğit-Şenol, E. N. (2011). İlköğretim matematik dersinde yaratıcı drama uygulamalarının öğrencilerin problem çözme stratejileri, başarı, benlik kavramı ve etkileşim örüntüleri üzerindeki etkisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir [Google Scholar]
  59. Pehlivan, H. &  Köseoğlu, P. (2011). Attitudes towards mathematics course and the academic self concept of the students attending at Ankara Science High School. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 153-167. [Google Scholar]
  60. Perrin, J. R. (2007). Problem posing at all levels in the calculus classroom. School Science and Mathematics, 107(5), 182-188. [Google Scholar]
  61. Pesen, C. (2006). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre matematik öğretimi. Ankara: Pegem  Akademi. [Google Scholar]
  62. Polya, G. (1988). How to Solve It. New Jersey, NJ: Princeton University Pres. [Google Scholar]
  63. Salman, E. (2012). İlköğretim matematik öğretiminde problem kurma çalışmalarının öğrencilerin problem çözme başarısına ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi, Erzincan. [Google Scholar]
  64. Sanchez, F. & Roda, M. (2003). Relationship between self-concept and academic achievement in primary students. Electronic Journal of Research in Educational Psychology and Psychopedagogy, 1(1), 95-120. [Google Scholar]
  65. Sapancı, A. (2005). İlköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin duyuşsal özelliklerinin matematik dersindeki öğrenme düzeyi ile ilişkisi (Kayseri örneği). Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. [Google Scholar]
  66. Silver, E. A. (1997). Fostering creativity through instruction rich in mathematical problem solving and problem posing. ZDM, 29(3), 75-80.  [Google Scholar]
  67. Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For The Learning of Mathematics, 14, 19-28.  [Google Scholar]
  68. Senemoğlu, N. (1989). Öğrenci giriş nitelikleri ile öğretme öğrenme süreci özelliklerinin matematik dersilerindeki öğrenme düzeyini yordama gücü. Araştırma raporu, Ankara H:Ü Eğitim Bilimleri Bölümü. [Google Scholar]
  69. Stoyanova, E. (2003). Extending Students’ Understanding of Mathematics via Problem Posing. The Australian Mathematics Teacher, 59(2), 32-40. [Google Scholar]
  70. Şimşek, A. (2012). Matematik başarı düzeyi yüksek öğrencilerde problem kurma tekniği kullanımının problem çözme başarısına etkisi ve öğrencilerin öz-düzenleyici öğrenme stratejileri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya. [Google Scholar]
  71. Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.  [Google Scholar]
  72. Tertemiz, N. ve Sulak, S. E. (2013). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3), 713-729. [Google Scholar]
  73. Tertemiz, N. (2017). İlkokul öğrencilerinin dört işlem becerisine dayalı kurdukları problemlerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, 1-25. [Google Scholar]
  74. Toluk-Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing. Teaching and Teacher Education, 25(1), 166-175.  [Google Scholar]
  75. Turhan, B. ve Güven, M. (2014). Problem kurma yaklaşımıyla gerçekleştirilen matematik öğretiminin problem çözme başarısı, problem kurma becerisi ve matematiğe yönelik görüşlere etkisi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 217-234. [Google Scholar]
  76. Uğurluoğlu, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin matematik ve problem çözmeye ilişkin inançlar ile tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir  [Google Scholar]
  77. Usta, N. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin ortaokul öğrencilerinin matematik başarısına, matematik özyeterliğine ve problem çözme becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  78. Van de Walle, J. A., Karp, K. S. ve Bay-Williams, J. M. (2012). İlkokul ve ortaokul matematiği (S. Durmuş, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
  79. Yanpar, T. (2005). Sosyal bilgiler dersinde oluşturmacı yaklaşımda öğrencilerin etkinlik dosyalarını yordayan değişkenler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13, 2, 513-526. [Google Scholar]
  80. Yalçın, A. İ. (2017). Matematiksel problem kurma stratejilerinin 5. Sınıf öğrencilerinin problem kurma başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  81. Yavuz, G. (2006). Dokuzuncu sınıf matematik dersinde problem çözme strateji öğretiminin duyuşsal özellikler ve erişiye etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  82. Yavuzer, G. (1989). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinde benlik kavramının akademik başarıya etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Çocuk Sağlığı ve Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  83. Yeşilova, Ö. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecindeki  davranışları ve problem çözme başarı düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]